“Het is ontroerend”: “uitzonderlijke” ontdekking van een Gallo-Romeins mausoleum in de Rhône

Voor de ervaren archeologen die dit trainingsproject in het Gallo-Romeins Museum van Saint-Romain-en-Gal in het departement Rhône begeleidden, was deze ontdekking midden in de zomer ook "een zeer grote verrassing, zeer ontroerend". Het mausoleum dateert waarschijnlijk uit de beginperiode van het Romeinse Rijk, tussen het einde van de ^eerste eeuw voor Christus en de eerste eeuwen van de christelijke jaartelling.

Ook al kunnen we nu alleen de ronde contouren van het bovenste gedeelte onderscheiden, het is "uitzonderlijk groot" voor Galliërs, met een geschatte binnendiameter van 15 meter, en "in zijn staat van bewaring", vat Giulia Ciucci, doctor in de archeologie en hoofd van de site, het samen.

Volgens haar had niemand verwacht een dergelijke prestigieuze begraafplaats, die normaal gesproken alleen was voorbehouden aan de elite van Rome, aan te treffen in het hart van een van de grootste stedelijke complexen van de Gallo-Romeinse beschaving die ooit in Frankrijk zijn opgegraven: zeven hectare aan resten van een woonwijk, winkelgebied en ambachtsliedenwijk van het oude Vienne, die toegankelijk zijn voor het publiek.

Sinds het einde van de ^19e eeuw hebben opgravingen in Saint-Romain-en-Gal deze rijke en aristocratische wijk van Wenen blootgelegd, de Latijnse naam voor deze stad die in 47 v.Chr. een kolonie van het Romeinse Rijk werd, vijf jaar na de nederlaag van Vercingetorix bij Alesia, waarmee een einde kwam aan Julius Caesars verovering van Gallië. Na meer dan tien jaar van uitgestelde opgravingen werken er sinds 2024 zo'n vijftien archeologiestudenten in ploegendienst. Hun professoren waren op zoek naar de resten van een mozaïek uit een domus (huis) die in 1890 werd ontdekt. ​​In plaats daarvan ontdekten ze de top van dit mausoleum, waarvan ze denken dat het ongeveer zes meter hoog is.

Dit geeft een idee van het belang van de eigenaar. "Het gebouw moet het hele landschap hebben gedomineerd, gezien van veraf, want de doden, in de Romeinse tijd, werden geacht zich nog steeds in de wereld van de levenden te bevinden en hun aanwezigheid daar te markeren", legt Giulia Ciucci uit. Amper twee meter van het gebouw is opgegraven, en slechts op enkele plaatsen. Alles moet nog worden uitgegraven, maar deze opgravingen worden eind augustus gestaakt en in de zomer van 2026 hervat.

"Dit type mausoleum is tot nu toe in Frankrijk geïdentificeerd, maar er zijn er maar heel weinig zichtbaar."

De archeologen en hun studenten, die momenteel met fijne troffels, kleine schepjes en zelfs een stofzuiger moeizaam kleine stukjes vermengde aarde uit de resten hakken, staan ​​te popelen. Eén doel: de grafkamer opgraven, geschriften ontdekken en de identiteit achterhalen van degene die erin ligt. "De meeste grafkamers in Frankrijk of Italië zijn al sinds de oudheid geplunderd, maar je weet maar nooit...", hoopt Giulia Ciucci.

De architectuur van dit graf, "zeer vergelijkbaar met die van het mausoleum in Rome van Augustus" , de eerste Romeinse keizer (27 v.Chr. - 14 n.Chr.), spreekt boekdelen over "het belang van de eigenaar en maakt deze ontdekking uitzonderlijk", zijn Giulia Ciucci en Émilie Alonso, de directeur van het museum, het erover eens.

Dit is zeker een illustere figuur uit Wenen en waarschijnlijk zeer geliefd aan het hof van Augustus in Rome, meent Giulia Ciucci. Want door zijn meest waardige legionairs daar te installeren, had haar oudoom Caesar de stad al tot de stad van een vroege geromaniseerde Gallische elite gemaakt. "Dit type mausoleum is tot nu toe in Frankrijk geïdentificeerd, maar er zijn er maar weinig zichtbaar", omdat ze bedekt waren door recentere bouwwerken, of minder goed bewaard waren gebleven.